Katten zijn meesters in het verbergen van pijn. Ze miauwen niet, strompelen zelden en lijken vaak “gewoon rustig”. Maar juist daardoor wordt pijn bij katten nog vaak gemist.
Gelukkig hebben we tegenwoordig een betrouwbaar hulpmiddel om pijn beter te herkennen: de Feline Grimace Scale (FGS).
Wat is de Feline Grimace Scale?
De Feline Grimace Scale is een wetenschappelijk gevalideerde methode om acute pijn bij katten te beoordelen aan de hand van subtiele veranderingen in hun gezichtsuitdrukking.
Het systeem werd ontwikkeld aan de Université de Montréal en gepubliceerd in 2019 (Evangelista et al., Scientific Reports). Sindsdien wordt het wereldwijd gebruikt door dierenartsen, onderzoekers en gedragsspecialisten.
De schaal beoordeelt vijf gezichtskenmerken, ook wel action units genoemd:
Oorpositie – naar achteren of plat tegen het hoofd kan wijzen op pijn.
Voorbeelden oorpositie
Bron: feline grimace scaleOogspanning – halfgesloten of samengeknepen ogen duiden vaak op ongemak.
Spanning van de snuit (muzzle) – een strakke snuit of gespannen neusbrug komt vaak voor bij pijn.
Spanning in de snuit
Bron: Feline Grimace Scale- Stand van de snorharen – naar voren gericht of stijf in plaats van ontspannen.
Hoofdpositie – een lager of naar beneden gericht hoofd is een belangrijk signaal.
Elk onderdeel krijgt een score van 0 (ontspannen / normaal) tot 2 (duidelijk afwijkend).
Door deze scores op te tellen, ontstaat een totaalbeeld van de mate van pijn die een kat waarschijnlijk ervaart. De maximale score is 10. Een score van ≥ 4 is een suggestie dat de kat mogelijk pijn heeft.
Waarom is dit belangrijk?
Katten laten pijn zelden zien op de manier die wij verwachten. Een kat die stil ligt, doet dat niet altijd uit rust — soms omdat bewegen pijn doet.
De Feline Grimace Scale helpt dierenartsen om pijn objectiever te meten, in plaats van alleen op gedrag of gevoel af te gaan.
Uit onderzoek blijkt dat FGS-scores sterk overeenkomen met fysiologische stressparameters zoals hartslag, pupilgrootte en cortisolniveaus.
Het is dus geen “subjectieve indruk”, maar een betrouwbare manier om pijn te beoordelen.
Hoe gebruiken we de schaal in de praktijk?
In de dierenartspraktijk wordt de Feline Grimace Scale toegepast bij:
Katten na een operatie, om te controleren of pijnstilling voldoende werkt.
Aandoeningen zoals artrose, gebitsproblemen of trauma, waar pijn soms minder zichtbaar is.
Opnames in de kliniek, om pijn in de tijd te volgen.
Voor eigenaren kan het ook helpen om bewuster te kijken.
Let thuis eens op:
Oren die naar achteren gedraaid zijn
Ogen die halfgesloten blijven
Stijve snorharen
Een hoofd dat lager hangt dan normaal
Zie je meerdere van deze signalen tegelijk, dan is dat reden om contact op te nemen met je dierenarts.
Een handige app
De Feline Grimace Scale is niet alleen beschikbaar als onderzoeksinstrument – er is ook een gratis app waarmee dierenartsen en eigenaren kunnen oefenen in het herkennen van pijnsignalen.
De app bevat foto’s, uitleg en zelfs voorbeeldvideo’s, zodat je leert wat “normaal” en wat “pijnlijk” gedrag is.
Bron: feline grimace scale.com
Meer informatie (en de downloadlink) vind je op de officiële website:
👉 www.felinegrimacescale.com
Conclusie
De Feline Grimace Scale helpt ons om pijn bij katten beter te zien – ook als ze het niet laten merken.
Door te letten op kleine veranderingen in oren, ogen, snuit, snorharen en hoofdpositie kunnen we pijn sneller herkennen én beter behandelen.
Blijf Purrfectly informed en zorg dat je kat gezond en gelukkig blijft
Liefs,
Marieke (en Pip)